2023-01-02

Het drama van Avatar versus de verwoesting van de aarde: tussen opbouw en afbraak

Videoclip
Op eerste kerstdag ben ik naar de film Avatar 2 geweest en net als in deel 1 had ik het gevoel alsof ik (HighTech-filmtechnieken) alles echt had meegemaakt. Jammer dat het ongeveer 13,5 jaar duurde voordat Avatar 2 uitkwam. Ongeveer 117 jaar geleden net na de industriële revolutie, in 1906 werd de eerste bioscoop in Amsterdam geopend. Toen hadden we naar Avatar 1 moeten kijken, in een tijd waar alles anders was zonder HighTech. De film had de mensheid, behalve een kijkje in de volgende eeuw ook een belangrijke boodschap mee kunnen geven. Maar hadden we er dan nu beter voorgestaan? Mensen zijn intelligente wezens en met alle gevolgen van dien blijven ze zich verbeteren en worden er allerlei plannen bedacht en uitgevoerd om de wereld van alle gemakken te voorzien. Na deel 2 van Avatar te hebben gezien kijk ik, denk ik net als u, met volle nieuwsgierigheid uit naar de vervolgdelen die ons nog te wachten staat; gaan de Na’vi het redden? In welke staat zullen we Pandora aantreffen en hoe zal het met onze planeet gaan? In dit artikel laat ik u door mijn bril meekijken, in een zoektocht naar overeenkomsten, verschillen en de gevaren tussen de film en onze planeet.

Wat gelijk opvalt is dat Na’vi dichtbij zichzelf blijven, plezier maken, blij en tevreden zijn met wat ze hebben, zonder last te hebben van keuzestress. De prachtige natuur is nog in originele staat en is niet zoals bij ons (en wat ik steeds meer in andere landen zie) een attractie aan het worden met hekken eromheen en een kassa bij de ingang. De natuur komt ons alleen goed uit als we er veel geld aan kunnen verdienen. In Afrikaanse natuurparken en soms zelfs in dierentuinen lopen gewapende rangers rond om neushoorns en olifanten te beschermen en in oceanen zijn walvissen nog lang niet veilig. Erg pijnlijk om te zien dat de natuur steeds meer terrein verliest, waar de mens bepaalt en boven de natuur denkt te staan; inwoners van de Faeroër-eilanden maken jaarlijks jacht op honderden dolfijnen, in de baai van Taiji worden jaarlijks duizenden dolfijnen gedood, omdat vis in Japan het voornaamste exportproduct is. Een aantal wilde dolfijnen worden voor veel geld verkocht aan dolfinaria. Het grootste deel is goed voor vlees en wordt verwerkt in hondenvoer.  In Polen is er ophef: het land gaat, ondanks een verbod, opnieuw de houtkap in het oerbos Białowieża (laatste oerbos van Europa) hervatten.  De regering zegt hier goede redenen voor te hebben en dat zal ongetwijfeld te maken hebben met financiën. De ontbossing van het regenwoud in Brazilië is ‘geëxplodeerd’ sinds de verkiezingen einde vorige maand, waarin president Bolsonaro verloor. Dat zegt het Braziliaanse Wereld Natuur Fonds na het zien van nieuwe satellietbeelden. Volgens het WWF lijkt het erop dat boeren in het gebied nog snel hun kans grijpen om stukken bos af te branden, voordat president Bolsonaro op 1 januari 2023 aftreedt en plaatsmaakt voor de linkse Lula da Silvia, die heeft aangekondigd zich wel in te zetten voor natuurbehoud en klimaat. 

Met grote nieuwsgierigheid las ik op Europa Nu het persbericht dat landen een slotakkoord hebben bereikt op de klimaattop. Een hoopgevende titel! Maar het bericht gaat grotendeels over een over een fonds voor ontwikkelingslanden die schade oplopen door de gevolgen van klimaatverandering, zoals droogte of extreem weer. Een aantal partijen, waaronder de Europese Unie, wilden in ruil voor het klimaatschadefonds wel dat landen extra stappen zetten om verdere opwarming te voorkomen. Zo wilde de EU bijvoorbeeld dat niet alleen steenkoolgebruik moet worden afgebouwd, maar alle fossiele brandstoffen - ook olie en gas - om zo de uitstoot van broeikasgassen verder terug te dringen. Het zorgprobleem voor Moeder Aarde leeft op mondiaal niveau nog bij weinig mensen en echt hele grote stappen worden er niet genomen, zonde! De natuur zal reageren en de gevolgen zullen we dan maar voor lief moeten nemen.

Iedereen die de film Avatar heeft gezien zal bewust of onbewust een wack-up call van de ziel hebben gekregen. U kunt de wack-up call zien als een afspiegeling hoe de mens omgaat met de aarde en voor wat betreft de natuur niet de juiste politieke keuze en beslissingen worden genomen. De aarde is stervende doordat wij haar misbruiken en uitputten. Dringt dit wel genoeg tot ons door? Helaas zijn er nog te weinig mensen die dat niet serieus nemen, niet willen zien, niet geloven of niet willen begrijpen omdat we het zo druk met onszelf hebben. Wie kookt er vandaag? Wie haalt de kinderen van de opvang? Onze banen vergen veel van ons. Andere problemen kunnen we er niet bij hebben want we moeten onze batterij weer opladen voor de volgende werkdag.

Wanneer ik in het weekend hardloop door de uiterwaarden, geniet van de natuur zou ik best wel eens door de ogen van passanten willen kijken hoe zij daadwerkelijk natuur beleven en wat er allemaal in hun gedachten speelt. Ik heb tijdens het hardlopen iemand horen zeggen, waarschijnlijk een projectontwikkelaar of iets in die richting, dat open groen landschap een goudmijn is. Wist u dat ecologen tijdens hun werk regelmatig worden gehinderd of ze worden bedreigt of in televisieprogramma’s belachelijk worden gemaakt, want door een zeldzame orchidee, varentje of kevertje lopen o.a. projectontwikkelaars door vertraging gigantische geldbedragen mis.

Op Pandora is de lucht zuiver, er is voldoende eten dat niet is bewerkt met chemische bestrijdingsmiddelen of dieren zoals de bio-industrie die vol gespoten zijn met hormonen of antibiotica, geen ernstige ziekten, geen overgewicht, geen gigantische datacenters die voor buitenlandse mogendheden zijn bedoeld, maar wel in ons land worden gebouwd en die we niet eens van energie kunnen voorzien. Op het laatste moment zag Meta af van de bouw van datacenter in Zeewolde.  Er zijn in Nederland ongeveer tweehonderd datacenters, waarvan drie hyperscalers (Meta, Microsoft en Google). “Regionale datacenters zijn belangrijk; vooral voor het midden- en kleinbedrijf. Die willen dicht bij hun data zitten.  En vergeet niet dat Nederland een Europese hub is. Op Pandora is er één religie, géén slavernij en er is géén overbevolking. Hebben we niet genoeg gezien, gehoord of gelezen dat verschillende religies in combinatie met te veel mensen problemen geeft? Op het journaal worden we daar regelmatig aan herinnerd. Zelfs bij het voetbal. Ook in Nederland blijft de bevolking maar  toenemen, maar we doen er niets mee. Geboortebeperking is dan het eerste waar ik aan zit te denken. Dus we blijven elke vierkante meter benutten voor woningbouw, ziekenhuizen, industrieterreinen, infrastructuur en we plaatsen gigantische windmolens aan de rand van woon- en natuurgebieden. Tot overmaat van ramp worden de groene vlakten die overblijven zonneparken. Er is een minister van wonen aangesteld en zijn taak is om per jaar 100.000 woningen te bouwen. Tussen Arnhem en Nijmegen is gigantisch veel gebouwd! Ik fiets door woonwijken naar Nijmegen of naar Arnhem. Er staan zelfs ook nieuwe grote villa’s die worden bewoond door gezinnen of erger nog, echtparen op een kavel zo groot als een voetbalveld. Nog niet zo heel lang geleden waren dat groene vlakten. We hebben toch een chronisch tekort aan woningen?

Op Pandora zien we geen wethouders die bepalen dat er ten koste van de natuur steeds meer huizen moeten worden gebouwd, omdat economische groei noodzakelijk is. Ze kennen geen UNESCO, WHO, G7, EU, en wereldwijde klimaatakkoorden. Laat staan milieuorganisaties. Wat we helaas wel zagen was een plotselinge kentering en een grote angst en verdriet bij de Na’vi toen er een belangrijke grondstof (unobtamuim) werd ontdekt en een middel die ouderdom tegengaat en dus beginnen ook daar dezelfde problemen die wij hier allang hebben. Enorme stukken oerbos veranderde in kale vlakten en er werden fabrieken gebouwd.

We zien op onze planeet hoe de mens zich centraal stelt en de natuur ondergeschikt maakt en eigen belang voorop staat. Dit doet mij denken aan wat ik eigenlijk net al aangaf hoe er bij ons nog steeds inheemse stammen worden uitgeroeid en zonder enig overleg hun leefgebied wordt verkleint. Het draait allemaal om geld, macht economie en hightech. De film Avatar is de zoveelste boodschap voor ons allemaal. Wubo Ockels (Nederlands oud-astronaut), die zelf leed aan een agressieve vorm van kanker zei het al eens jaren geleden eerder op zijn sterfbed: “Wat we nu hebben, gaat eraan”. Jullie zijn je niet bewust van het gevaar waarin jullie verkeren. Maar stel dat ik jullie allemaal kan veranderen. In de ruimte zie je dat je alleen bent. Je bent de enige planeet. Er is geen reserveplaneet. Dus moet je voor deze enige planeet zorgen. Onze aarde heeft kanker. Ik heb ook kanker. En de meeste mensen met kanker sterven. Maar er zijn genoeg mensen om de mensheid eeuwig op aarde te laten overleven. We moeten zuinig zijn op onze planeet”.

Maar nee, we blijven maar stoptekens negeren. We sluiten onze ogen of we snappen niet waar het allemaal om gaat. Sommigen zijn hier te jong voor en anderen zijn te oud en zitten hun tijd uit.. Waar een aantal bedrijven maatregelen nemen om minder CO₂ uit te stoten worden er elders in de wereld nog eens honderden kolencentrales gebouwd , honderden bommen per dag afgevuurd en staat defensie als gevolg van het Oekraïneconflict, (in bijzonder bij alle NAVO-landen) hoog op de agenda. Kijk naar Noord-Korea die jaarlijks tijdens de militaire (spierballen) parade laat zien over hoeveel kernwapens zij beschikken. Ik zou juist pleiten voor een jaarlijkse natuurparade waar de hele wereld  flora, fauna en biodiversiteit kan bewonderen. Strikt genomen draait alles om Geld, Macht, Prestige en HighTech. Het is water naar de zee dragen; de hele situatie over de gezondheid van onze planeet Moeder Aarde is meer dan zorgelijk. Inmiddels zijn we in de volgende fase beland: een knipperend rood lampje, miljoenen soorten worden met uitsterven bedreigd, populaties sinds 1970 gemiddeld met 68% afgenomen. Dit is niet alleen een ecologische ramp, maar zal ook grote invloed hebben op de welvaart van mensen. Wij zijn namelijk afhankelijk van de ecosysteemdiensten die de natuur ons biedt.  Er zijn in veel landen op verschillende niveaus goedbedoelde plannen gemaakt en in gang gezet, maar de vraag is of iedereen de gestelde doelen zal halen.

Bronnen opvraagbaar.

Marcel Macaré 30 december 2022

Macareen - 10:25:46 | Een opmerking toevoegen